Το νερό στους δρόμους της Τέχνης_1 - Σχέδιο μαθήματος

Το παρακάτω σενάριο δημιουργήθηκε στα πλαίσια της επιμόρφωσης ΤΠΕ Β1 Επιπέδου, που παρακολούθησα την Άνοιξη του 2019. 

1. Τίτλος:

Το νερό στους δρόμους της Τέχνης

2. Δημιουργός:

Άννα Καρανικόλα (ΠΕ79.01 ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ)

3. Γνωστικό αντικείμενο:

Μουσική (Βιβλίο Μουσικής Στ΄ Δημοτικού, Κεφ. 22: «Ο ήχος της θάλασσας», http://bit.ly/2xdRXXp και Κεφ. 23: «Η μουσική και οι άλλες τέχνες», http://bit.ly/2X8CwKQ)

Σύνδεση με:

• Εικαστικά (Βιβλίο Εικαστικών Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού, Κεφ. Δ2: «Ιμπρεσιονισμός», http://bit.ly/2IP95cM)
• Γλώσσα (Ανθολόγιο Λογοτεχνικών κειμένων Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού, Κεφ. Α: Κώστας Βάρναλης, Να σ΄ αγναντεύω θάλασσα, http://bit.ly/2FCD0Tw)
• Φυσική Αγωγή (Βιβλίο Φυσικής Αγωγής Α΄ και Β΄ Δημοτικού, http://bit.ly/2XI2cSU)
• ΤΠΕ

4. Τάξεις στις οποίες απευθύνεται:

Στ΄ τάξη Δημοτικού Σχολείου

(Με ορισμένες προσθαφαιρέσεις δύναται να εφαρμοστεί σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού Σχολείου)

5. Χρονική διάρκεια που απαιτείται:

3 διδακτικές ώρες (3Χ45΄)

6. Διδακτικοί στόχοι ή αναμενόμενα αποτελέσματα:

Γενικοί στόχοι:

Οι μαθητές:

• Να γνωρίσουν τρόπους, με τους οποίους μπορεί να αποδοθεί ένα στοιχείο της φύσης, συγκεκριμένα το νερό, μέσω των Τεχνών.
•  Να αναπτύξουν την ακουστική δεξιότητα και την παρατηρητικότητα.
• Να αναπτύξουν τη φαντασία και τη συναισθηματική νοημοσύνη τους.
• Να αναπτύξουν κριτική σκέψη.
• Να ανακαλέσουν προηγούμενες γνώσεις.
• Να εξοικειωθούν με την εργασία σε ομάδες. 

Επιμέρους στόχοι:

Μουσική:

• Να γνωρίσουν μουσικά όργανα του νερού.
• Να γνωρίσουν μουσικοσυνθέτες και έργα τους σχετικά με το νερό.
• Να αναγνωρίσουν τα μουσικά όργανα που ακούγονται στα συγκεκριμένα μουσικά έργα.
• Να αποδώσουν φωνητικά ένα τραγούδι.
• Να εκτελέσουν στη φλογέρα δοσμένη μελωδία.

Εικαστικά:

• Να γνωρίσουν ζωγράφους και έργα τους σχετικά με το νερό.
• Να διακρίνουν ιμπρεσιονιστικά έργα.

Γλώσσα:

• Να ερμηνεύσουν το ποίημα του Κώστα Βάρναλη Να σ΄ αγναντεύω θάλασσα.

Φυσική Αγωγή:

• Να γνωρίσουν παροιμίες και έθιμα σχετικά με το νερό.

ΤΠΕ:

• Να εξοικειωθούν με τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και την αναζήτηση στο διαδίκτυο.
• Να χρησιμοποιήσουν τις φόρμες google και την εφαρμογή padlet.

7. Συνοπτική περιγραφή – Φύλλα εργασίας

1^η διδακτική ώρα - σύνδεση με Γλώσσα, Φυσική Αγωγή και ΤΠΕ (45΄):

Συνοπτική περιγραφή (30΄):

- Συζητάμε γενικά για το νερό, τις μορφές του, τη χρησιμότητά του, κ.ά., καταλήγοντας στο ότι το συναντάμε σε όλες τις Τέχνες. (10΄)

- Αναφέρουμε διάφορα έθιμα που σχετίζονται με το νερό. Ξεκινάμε από το έθιμο της Περπερούνας (http://bit.ly/2XI2cSU), δείχνοντας ένα βίντεο (http://bit.ly/2YgkXtp). Ακολούθως, αναφέρουμε παροιμίες σχετικές με το νερό. (10΄)

- Διαβάζουμε το ποίημα του Κώστα Βάρναλη Να σ΄ αγναντεύω θάλασσα (http://bit.ly/2FCD0Tw). Συζητάμε για τις σκέψεις και τα συναισθήματά που προκαλούνται, διαβάζοντας το συγκεκριμένο ποίημα. (10΄)

Φύλλα εργασίας (15΄):

(Χωρίζουμε τους μαθητές σε ομάδες, ανάλογα με τους διαθέσιμους υπολογιστές - τουλάχιστον 4 μαθητές σε κάθε ομάδα).

1^η ομάδα:

Αναζητήστε στο διαδίκτυο παροιμίες που δεν έχουν αναφερθεί.

2^η ομάδα:

Αναζητήστε στο διαδίκτυο έθιμα που δεν έχουν αναφερθεί.

3^η ομάδα:

Αναζητήστε στο διαδίκτυο ποιήματα και λογοτεχνικά κείμενα που σχετίζονται με το νερό.

Όλες οι ομάδες παρουσιάζουν τα ευρήματά τους στην τάξη.

2^η διδακτική ώρα – σύνδεση με Μουσική, Εικαστικά και ΤΠΕ (45΄):

Συνοπτική περιγραφή (20΄):

- Παρουσιάζουμε έναν διαδραστικό παγκόσμιο χάρτη, όπου έχουμε προσθέσει ιμπρεσιονιστικούς πίνακες ζωγραφικής (https://www.thinglink.com/card/1198341016927600643). Συζητάμε για τα κοινά στοιχεία που παρατηρούν οι μαθητές μεταξύ των πινάκων, για το πώς αποδίδεται το νερό, για το κίνημα του ιμπρεσιονισμού, κ.ά.. (10΄)

- Στον ίδιο χάρτη υπάρχουν εικόνες και ήχοι από μουσικά όργανα νερού. Τα παρατηρούμε μαζί με τους μαθητές και συζητάμε εάν θα μπορούσαμε να φτιάξουμε ένα μουσικό όργανο νερού μέσα στην τάξη και πώς. Καταλήγουμε στη δημιουργία ενός υαλόφωνου (έχουμε ήδη φέρει μέσα στην τάξη γυάλινα ποτήρια και μπουκάλια). (10΄)

Φύλλα εργασίας (25΄):

Τις ακόλουθες δραστηριότητες θα τις κάνετε σε ομάδες, όπως χωριστήκατε στο προηγούμενο μάθημα (όλες τις δραστηριότητες θα τις κάνουν όλες οι ομάδες):

- Αναζητήστε στο διαδίκτυο πίνακες ζωγραφικής με θέμα το νερό και αποθηκεύστε τις διευθύνσεις των εικόνων σε ένα αρχείο word, το οποίο, στη συνέχεια, θα ανεβάσετε στη φόρμα που ακολουθεί: https://forms.gle/2JkQ3op1yT5SqbnG8. (10΄)

- Κάντε το παζλ, όπου απεικονίζεται ο ιμπρεσιονιστικός πίνακας του Μονέ, Εντύπωση: ήλιος που ανατέλλει, 1872 (http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/7899). Μπορείτε να επιλέξετε όποιο βαθμό δυσκολίας εσείς επιθυμείτε. (5΄)

- Δημιουργείστε ένα υαλόφωνο (10΄). 

3^η διδακτική ώρα – Μουσική (45΄):

Συνοπτική περιγραφή (25΄):

- Παρουσιάζουμε το πώς έχει αποδοθεί το νερό από διάφορους μουσικοσυνθέτες στο πέρασμα των αιώνων (http://bit.ly/2JjdXpD). Συζητάμε ποια μουσικά όργανα χρησιμοποιούνται στα διάφορα μουσικά έργα, αν αποδίδεται το νερό μέσα από τη μουσική με τέτοιον τρόπο, ώστε να «ακούγεται», ποιο μουσικό κομμάτι τους άρεσε περισσότερο, κ.ά.. (15΄)

- Τραγουδάμε το τραγούδι Ο μενεξές (ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη σε μουσική του Δημήτρη Λάγιου, δίσκος  Ο ήλιος ο ηλιάτορας, 1982) και στη συνέχεια το εκτελούμε στη φλογέρα (μέρος του). Προσπαθούμε να μιμηθούμε τον ήχο του νερού με τις φλογέρες μας (π.χ. τρεχούμενο νερό). (10΄)

Φύλλα εργασίας (20΄):

(Χωρίζουμε τα παιδιά σε τουλάχιστον 3 ομάδες , ανάλογα με το δυναμικό της τάξης).

1^η ομάδα:

Να αλλάξετε τους στίχους από τις δύο πρώτες στροφές του τραγουδιού Ο μενεξές. Το θέμα είναι το νερό. (Εάν προλάβετε, συνεχίστε και στις επόμενες δύο στροφές).

Δύο συ και τρία γω

πράσινο πεντόβολο

μπαίνω μέσα στον μπαξέ

γεια σου κύριε μενεξέ.

Σιντριβάνι και νερό

και χαμένο μου όνειρο
και χαμένο μου όνειρο.

Χοπ αν κάνω δεξιά

πέφτω πάνω στη ροδιά.

Χοπ αν κάνω αριστερά

πάνω στη βατομουριά.

Το `να χέρι μου κρατεί

μέλισσα θεόρατη,
μέλισσα θεόρατη,

τ’ άλλο στον αέρα πιάνει

πεταλούδα που δαγκάνει,
πεταδούδα που δαγκάνει.

2^η ομάδα:

-          Να ανατρέξετε στις διευθύνσεις των πινάκων, που εντοπίσατε στο προηγούμενο μάθημα και να ανεβάσετε τα ευρήματά σας στο ακόλουθο padlet: https://padlet.com/musicakarani81/wtlja00u8aps

          3^η ομάδα:

-          Να αναζητήσετε σύγχρονα τραγούδια με θέμα το νερό και να τα ανεβάσετε στο ακόλουθο padlet: https://padlet.com/musicakarani81/wtlja00u8aps

Ακολουθεί παρουσίαση των εργασιών κάθε ομάδας.