Πέμπτη 30 Δεκεμβρίου 2021

Οι ρυθμικές αξίες


Γεια σας, παιδιά!
Σήμερα θα ασχοληθούμε με τις ρυθμικές αξίες! Κάθε ήχος έχει τη δική του διάρκεια. Έτσι, κάποιοι ήχοι διαρκούν πολύ και κάποιοι άλλοι λίγο. Στη Μουσική, η διάρκεια ενός μουσικού ήχου αντιστοιχεί σε μία ρυθμική αξία.

Προσοχή! Σε όλα τα βήματα γράφω ενδεικτικό χρόνο ενασχόλησης, καθώς και τις τάξεις, στις οποίες απευθύνεται το καθένα!

1ο βήμα:

Α΄-Στ΄ τάξεις
Όταν λέμε, ποια είναι η διάρκεια μιας νότας, εννοούμε πόσο πρέπει να κρατήσει ο ήχος της. Μπορούμε να καταλάβουμε τη διάρκεια μιας νότας από τον τρόπο με τον οποίο είναι γραμμένη, καθώς ανάλογα με το σχήμα της καθορίζεται και η διάρκειά της.

Τα σχήματα, λοιπόν, των ρυθμικών αξιών, με τα οποία θα ασχοληθούμε είναι τα παρακάτω (υπάρχουν και άλλα, τα οποία θα δούμε αργότερα):


Τα όγδοα, όταν είναι από δύο και πάνω, για συντομία, αλλά και για να τα διαβάζουμε πιο εύκολα σε ομάδες, τα ενώνουμε με μία γραμμή:

   ή   

Έτσι:
  1. Το ολόκληροδιαρκεί για 4 χρόνους (τα-α-α-α).
  2. Το μισόδιαρκεί για 2 χρόνους (τα-α).
  3. Το τέταρτοδιαρκεί για έναν χρόνο (τα).
  4. Το ένα όγδοοδιαρκεί για μισό χρόνο (τι-) και τα δύο όγδοαδιαρκούν για έναν χρόνο (τι-τι).

Γ΄-Στ΄ τάξεις
Επιπλέον:
👉 Το ολόκληρο ισούται με δύο μισά
ή τέσσερα τέταρτα
ή με οκτώ όγδοα.

👉 Το μισό ισούται με δύο τέταρτα
ή τέσσερα όγδοα.

👉 Το τέταρτο ισούται με δύο όγδοα.


2ο βήμα:

Α΄-Στ΄ τάξεις
Το φθογγόσημο που έχει δεξιά του μία τελεία () λέγεται παρεστιγμένο. Η τελεία αυτή λέγεται στιγμή διαρκείας και αυξάνει τη διάρκεια του φθογγόσημου κατά το μισό της πραγματικής του αξίας.

Για παράδειγμα, εάν έχουμε ένα μισό παρεστιγμένο, αυτό θα έχει συνολικά τρεις χρόνους. Δύο χρόνους που είναι η πραγματική αξία του μισού συν ένα χρόνο που του δίνει η στιγμή διαρκείας (ο ένας χρόνος είναι το μισό της πραγματικής αξίας της νότας μας). Στο σύνολο, λοιπόν, θα έχουμε τρεις χρόνους.
= 2 χρόνοι

 = 2 χρόνοι + 1 χρόνος

 = 3 χρόνοι

* Μέσα στην τάξη, μπορούμε να κάνουμε παραδείγματα παρεστιγμένων φθογγοσήμων με όλες τις ρυθμικές αξίες.

3ο βήμα:

Α΄-Στ΄ τάξεις
Όταν διαβάζουμε ένα κείμενο, συναντάμε τελείες και κόμματα. Αυτά τα σημάδια είναι αναγκαία για να μη γίνει το διάβασμά μας κουραστικό. Έτσι και στην μουσική, έχουμε κάποια σημάδια που μας δείχνουν πότε πρέπει να σταματάμε να τραγουδάμε ή να παίζουμε. Αυτά τα σημάδια λέγονται παύσεις. Κάθε διάρκεια νότας έχει και την παύση της. Προς το παρόν, θα μάθουμε μία παύση μόνο:

παύση τετάρτου (ένας χρόνος) 
σσσσ

4ο βήμα:

Α΄-Στ΄ τάξεις
Παρακολούθησε το παρακάτω βίντεο για να κάνεις μία μικρή επανάληψη στις ρυθμικές αξίες (μέχρι το 3'05''):

5ο βήμα: έως 

Α΄-Στ΄ τάξεις
Ταίριαξε κάθε ρυθμική αξία με την ονομασία της:


Α΄-Β΄ τάξεις
Ταίριαξε κάθε ρυθμική αξία με τη διάρκειά της:


Β΄ τάξη
  • Πήγαινε στο Τετράδιο Εργασιών της Μουσικής, στη σελίδα 17 και χρωμάτισε τις πινιάτες και τις γιρλάντες, σύμφωνα με τις οδηγίες.
  • Δημιούργησε τα δικά σου ρυθμικά μοτίβα εδώ και εδώ.
  • Παίξε "ρυθμικά μοτίβα" με τις καρτέλες σου. Δημιούργησε μοτίβα, χρησιμοποιώντας διαφορετικές κάθε φορά (3 ή 4 μόνο) και μετά πες και χτύπα τα με τα χέρια σου.

Γ΄-Δ΄ τάξεις
  • Πήγαινε στο Τετράδιο Εργασιών της Μουσικής, στη σελίδα 15 και ασχολήσου με τις Δραστηριότητες 6, 7 και 8.
  • Δημιούργησε τα δικά σου ρυθμικά μοτίβα εδώ και εδώ.

Α΄-Στ΄ τάξεις
Ταίριαξε κάθε ρυθμική αξία με τη διάρκειά της:


* Προτεινόμενες διαδικτυακές εφαρμογές: Flash Rhythms και Rhythm Puzzles.

Περαιτέρω μελέτη:
Α΄-Στ΄ τάξεις
Προτείνεται να πας εδώ για περισσότερη εξάσκηση στις ρυθμικές αξίες!

Καλή συνέχεια!


Προτεινόμενα κεφάλαια από τα βιβλία Μουσικής του Δημοτικού:
Ετικέτες