Γεια σας, παιδιά!
Σήμερα θα γνωρίσουμε τα "γράμματα" της Μουσικής, τις νότες ή αλλιώς τους φθόγγους! Η Μουσική είναι μία διεθνής γλώσσα, την οποία μπορούν να ακούσουν όλοι οι άνθρωποι πάνω στη γη. Ακόμα, μία παρτιτούρα, δηλαδή μία ή περισσότερες σελίδες με τις νότες και τον τρόπο παιξίματος ενός μουσικού κομματιού, μπορεί να τη διαβάσει οποιοσδήποτε στον κόσμο γνωρίζει τα ¨γράμματα¨ της Μουσικής, τις νότες! Δηλαδή, ένας Κινέζος μουσικός μπορεί να διαβάσει μία παρτιτούρα που την έχει γράψει ένα Ιταλός μουσικός, χωρίς να γνωρίζει ιταλικά!
Προσοχή! Σε όλα τα βήματα γράφω ενδεικτικό χρόνο ενασχόλησης, καθώς και τις τάξεις, στις οποίες απευθύνεται το καθένα!
1ο βήμα:
Α΄-Στ΄ τάξεις
Παρατήρησε παρακάτω την παρτιτούρα του τραγουδιού Ντο Ρε Μι. Τι παρατηρείς;
- Το κλειδί του Σολ πού είναι γραμμένο;
- Οι νότες σε ποια σημεία του πενταγράμμου γράφονται;
- Υπάρχουν νότες που είναι γραμμένες έξω από το πεντάγραμμο;
- Υπάρχουν σημάδια που δεν έχεις ξαναδεί; Ποια είναι αυτά;
Πηγή: Μουσικό Ανθολόγιο Δημοτικού, σ. 156
2ο βήμα:
Α΄-Δ΄ τάξεις
Τώρα, μπορείς να μάθεις το παραπάνω τραγούδι, Ντο Ρε Μι.
* Στην Α΄ Δημοτικού είναι απαραίτητη η βοήθεια εκπαιδευτικού ή γονέα.
** Μέσα στην τάξη, μπορούμε να παίξουμε το τραγούδι σε κάποιο μελωδικό όργανο, όπως μεταλλόφωνο ή αρμόνιο, καλώντας τα παιδιά να τραγουδήσουν.
Ε΄-Στ΄ τάξεις
Το πρωτότυπο τραγούδι Ντο Ρε Μι ακούγεται στο μιούζικαλ Η Μελωδία της Ευτυχίας των Ρίτσαρντ Ρότζερς και Όσκαρ Χάμερστεϊν, το οποίο γυρίστηκε σε ταινία το 1965 και πραγματεύεται την προσπάθεια μιας οικογένειας να διαφύγει από το καθεστώς του Χίτλερ, καθώς η ιστορία εκτυλίσσεται χρονικά λίγο πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Παύλος Μάτεσις έγραψε τους ελληνικούς στίχους. Στη θεατρική παράσταση Η Μελωδία της Ευτυχίας, που ανέβηκε το 1994 με πρωταγωνίστρια την Αλίκη Βουγιουκλάκη, ακούμε το τραγούδι με ελληνικούς στίχους.
Στο πρώτο βίντεο μπορείς να παρακολουθήσεις το πρωτότυπο τραγούδι με αγγλικούς στίχους και στο δεύτερο βίντεο το τραγούδι με τους ελληνικούς στίχους.
3ο βήμα:
Α΄-Στ΄ τάξεις
Τα φθογγόσημα, δηλαδή τα σημάδια των φθόγγων (νοτών), καθορίζουν το τονικό ύψος των φθόγγων, ανάλογα με τη θέση που είναι γραμμένα στο πεντάγραμμο.
Δηλαδή, εάν ένα φθογγόσημο είναι γραμμένο στο 1ο διάστημα και ένα άλλο στο 4ο διάστημα, ψηλότερος φθόγγος είναι αυτός που είναι γραμμένος στο 4ο διάστημα. Αντίστοιχα, εάν ένα φθογγόσημο είναι γραμμένο στην 1η γραμμή και ένα άλλο στην 5η γραμμή, ψηλότερο φθόγγος είναι αυτός που είναι γραμμένος στην 5η γραμμή.
* Μέσα στην τάξη, μπορούμε να παίξουμε σε κάποιο μελωδικό όργανο, όπως μεταλλόφωνο, boomwhackers, φλογέρα, αρμόνιο, χαμηλούς και ψηλούς φθόγγους σε ζευγάρια, καλώντας τα παιδιά να αναγνωρίσουν ποιος ήταν χαμηλότερος ή ψηλότερος από τον άλλον.
** Προτεινόμενη διαδικτυακή εφαρμογή: https://trainer.thetamusic.com/en/content/html5-pitch-compare
4ο βήμα:
Α΄-Στ΄ τάξεις
Ας μάθουμε τώρα τις νότες που γράφονται μέσα στο πεντάγραμμο (ναι, υπάρχουν και νότες που γράφονται πάνω και κάτω από το πεντάγραμμο, κάποιες από τις οποίες θα δούμε παρακάτω).
Νότες πάνω στις γραμμές:
Νότες μέσα στα διαστήματα:
5ο βήμα:
Α΄-Στ΄ τάξεις
Τώρα θα μάθουμε δύο νότες, που γράφονται κάτω από το πεντάγραμμο.
Οπότε, οι νότες στη σειρά, ξεκινώντας από τη νότε Ντο κάτω από το πεντάγραμμο μέχρι τη νότα Ντο στο τρίτο διάστημα, είναι:
6ο βήμα:
Α΄-Δ΄ τάξεις
Τώρα, μπορείς να σχηματίσεις τις νότες, όπως έμαθες στο 4ο και στο 5ο βήμα, στο πεντάγραμμό σου, καθώς και στην παρακάτω άσκηση:
Γ΄-Δ΄ τάξεις
Τώρα μπορείς να ασχοληθείς με την 2η και την 4η δραστηριότητα στο Τετράδιο Εργασιών, στη σελίδα 17.
Ε΄-Στ΄ τάξεις
Τώρα, μπορείς να σχηματίσεις τις νότες, όπως έμαθες στο 4ο και στο 5ο βήμα, στο πεντάγραμμό σου, καθώς και στην παρακάτω άσκηση:
Περαιτέρω μελέτη:
Ε΄-Στ΄ τάξεις
Προτείνεται να παρακολουθήσεις το παρακάτω βίντεο για μάθεις από πού πήραν το όνομά τους οι νότες!
Καλή συνέχεια!
* Η διάρκεια του συγκεκριμένου μαθήματος προτείνεται να είναι 2 διδακτικές ώρες.